Адам санасы

Адам санасы - оның жеке субъективті шындығы. Оның материалдық денесі жоқ, бұл біздің ойларымыздың, сезімдеріміздің, тілектеріміздің, әлем туралы түсініктеріміздің жиынтығы. Бұл биоәлеуметтік сипаттағы әлеуметтік субъект - оның қалыптасуы үшін адамның қалыпты миы мен адамның қоғамда болуы қажет.

Сананы қалай бейнелеуге болады? Бұл бейнелер мен ойлардың кешені. Бұл қиял, өзін-өзі тану, әлемді қабылдау тәсілі болуы мүмкін, кейбір жағдайларда бұл психикалық дене деп аталады. Зигмунд Фрейд сана - бұл адамның миына ғана қолжетімді ойлау деп сенді. Алайда, егер біз ойлауды тұрақты деп қабылдайтын болсақ, онда сана тек дені сау адамдарға, психикалық және невропатикалық ұшақтарға тән болып шығады, себебі орталық жүйке жүйесінің ауруларымен ауыратын адамдарда, соның ішінде. ми (мысалы, церебральды сал ауруы, аутизм), немесе психикалық бұзылулар (шизофрения, ақыл -ойдың артта қалуы), ойлау бұзылған. Бірақ бұл мұндай адамдардың санасы мүлде жоқ дегенді білдірмейді.

Сана құрылымына мыналар кіреді:

• Субъектілік сана (танымдық, эмоционалды, мотивациялық-ерікті компоненттер);

• Өзін-өзі тану (өзін-өзі бағалау, өзін-өзі бақылау, өзін-өзі тану).

Толыққанды сана барлық осы компоненттерді қамтуы керек деп есептеледі. Демек, «сана - ойлау» анықтамасы, кем дегенде, дәл емес. Ойлау әлемді адекватты қабылдау үшін оларды іріктеп біріктіретін сана құрылымының кейбір компоненттерін ғана қамтуы мүмкін.

Демек, сананы нақты, нақты бір нәрсе ұсынбайды. Бұл бір жақты зерттеуге және анықтаманы нақтылауға жатпайтын кең ұғым. Сана - бұл адамның миының барлық процестерінің жиынтығы, ойлау, сезім, қиял немесе физикалық және психикалық денелердің күйі.

Сана – бейнеге сүйене отырып қоғаммен қарым-қатынасқа түсе алатын адам қабілеттілігі, адамның заттармен байланысы, іс-әрекеті, табиғи және мәдени қатынасы, қашықтағы, жақындағы адамдардың өзара қатынасы мен қызметі, яғни осы образдарды өзінің мінез-құлық бағытында әдіс-тәсілі ретінде пайдалану, басқара алатын қабілеттілікпен қамтамасыз етуі.

Өзіндік сана – бұл адамға тән бастапқы немесе алғашқы мәлімет емес, ол дамудың өнімі.

Сана адамның білім алуға, оны түрлендіруге, сақтауға және жаңғыртуға, адамдардың ретт елуі мен құндылық бағдарларын қамтамасыз етуге, қарым -қатынас жасауға және тәжірибе алмасуға және оны бір ұрпақтан екінші ұрпаққа беруге әмбебап қабілеті ретінде пайда болады. Сана адамның өмірінің барлық түрлерінде жүзеге асатын шығармашылық мүмкіндіктерін біріктіреді (болмыстың жолдарын іздеу және жеке тұлғаның еркін дамуы, жаңа білім алу, өнер туындыларын жасау, болашақты болжау, шешім қабылдау және т.б.). Адамның саналы, ұтымды мінез -құлқының қасиеттері оның өмір салты мен басқа тіршілік иелерінің өмір салты арасындағы айырмашылықты анықтайды.

Сана - бұл күрделі жүйелік формация, өте гетерогенді идеалды процестердің жиынтығы - психикалық, сенсорлық (түйсік, қабылдау, бейнелеу), эмоционалды, ерікті және мнемоникалық (есте сақтау процестері), сонымен қатар қиял, түйсік, есте сақтау процестері. байланыстылығы мен жүйелілігі сияқты қасиеттерінің арқасында.

Сана – болған жағдайдың бейнеленуінің жоғарғы формасы. Адам санасы сыртқы ортамен мақсатты бағытталған қарым – қатынас формасы ретінде көрінеді. Оларда белгілі бір субьективті шынайылық ретінде, сана болған жағдайдың субьективті ренжу, айналасындағылардың барлығына сананың қатынасы бар.

Жинақталған білімнің шынайы әрекеттермен қатынасы және адамның жеке тәжірибесін қосу болған жағдайдың саналы түрде шындықты ұғыну процесі болып табылады. Тұлға санасы сыртқы объектілерді ұғыну емес, сонымен қатар өзін және өзінің психикалық әрекеттерін түсіну болып табылады.

Сана айналадағы өмірдің барлық өзара байланысын бейнелейді, әлемнің бейнесі бірдей жүйе ретінде. Сондықтан сана